Hier is een gastbijdrage van onze jazzvrienden van jazzguitarlessons.net.
Als je over jazzakkoorden begint zullen veel mensen denken aan een akkoord wat langer is dan je e-mailadres.
De realiteit is echter dat jazzakkoorden niet zo veel verschillen van andere akkoorden. Bovendien heb je ze al vaak voorbij horen komen in songs uit alle soorten genres. Om wat extra smaak aan je geluid te geven bespreken we in dit artikel een aantal basisakkoorden uit de jazz.
Wat is een jazzakkoord?
Eigenlijk behoren specifieke akkoorden niet per se tot één genre, maar sommige akkoordtypes worden wel meer gebruikt in het ene genre, en minder in het andere. Akkoorden geven muziek een bepaald karakter.
De meeste jazzakkoorden bevatten een zevende.
Ik zal nu niet een heel theoretisch verhaal ophangen, maar basaal gesteld is elke noot in een toonladder een bepaalde trap verwijderd van de grondtoon, zoals de tweede, derde, vierde enzovoorts.
C Majeur Diatonische Ladder
| Note | C | D | E | F | G | A | B |
| Degree | I | II | III | IV | V | VI | VII |
| root | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Dus, in een C-majeurladder is de zevende een B-noot.
Door de eerste, derde en vijfde trap te onderstrepen in de bovenstaande tabel krijgen we een basis drieklank, waarmee we het minimale aantal tonen met de juiste intervallen hebben om een akkoord te vormen. Voeg daaraan de B (zevende) toe, en we hebben een CM7 akkoord.
De nummers in de tabel, aangeduid met de Romeinse cijfers, komen voort uit westerse muziektradities die tot op de dag van vandaag veelgebruikt zijn.
Vier Essentiële Jazzakkoorden
De volgende akkoorden zijn het belangrijkst om te kennen, omdat dit de meest gebruikte zijn in jazz en ze stellen je in staat om met de meeste songs mee te spelen.
- Majeur 7 (M)
- mineur 7 (m)
- Dominant 7
- Verminderde 7 (ook wel dim 7 akkoord)
Majeur 7
Het majeur 7 akkoord wordt in partituren en bladmuziek ook wel met de volgende symbolen aangeduid.
- C▲
- C en nummer 7 met een schuine streep door de steel
- CM7 (moet met hoofdletter M)
- Majeur 7
- Maj 7
Pak je gitaar erbij, dan kunnen we een aantal CM7 akkoorden proberen. Laten we beginnen op de derde fret.
En hier op de achtste fret.
Wees voorzichtig met de gedempte snaren.
Voor beide akkoorden geldt dat ze zowel omhoog als naar beneden verschoven kunnen worden op de hals, om er zo andere akkoorden van te maken, zoals de DM7 op tiende fret, enzovoorts.
Mineur 7
Zo noteer je het mineur 7 akkoord in de bladmuziek.
- mineur 7
- min 7
- m7 (moet met een kleine letter m)
- -7 (een minteken)
Houd je gitaar nog even vast, want met het akkoord op de achtste fret zullen we je laten klinken alsof je al je hele leven een podium hebt gedeeld met de grote jazznamen.
Het volgende akkoord heeft een warme klank en het zal de oren van je luisteraars doen klapperen. Net als elk nieuw aangeleerd akkoord zal deze greep eerst wat onwennig aanvoelen, maar al naargelang je vooruitgang boekt in het ontwikkelen van je vaardigheden, zal je steeds meer de vruchten plukken van deze vingerzetting.
Het moeilijkste aan deze akkoorden is zorgen dat de gedempte snaren ook daadwerkelijk onhoorbaar zijn. En dat alle andere snaren zuiver kinken als je ze afzonderlijk aanslaat.
Dominant 7
Het dominant 7 akkoord wordt als volgt genoteerd.
- 7
- 7th
- Soms dom 7
Dominantakkoorden zijn simpelweg het akkoord, bijvoorbeeld C, met een nummer erachter, in dit geval 7. De majeur-/mineurdefinitie wordt hierbij weggelaten.
Wanneer echter een getal tussen haakjes achter het akkoord wordt geschreven, betekent dit dat het een gewijzigde dominant is, met bijvoorbeeld een 9de of 13de trap. Deze akkoorden komen later aan bod.
Probeer eerst deze akkoorden eens uit.
Verminderde 7
Het verminderde 7 akkoord wordt zo geschreven.
- dim 7
- verminderd (b5)
- C°
Observatie
Misschien is je al opgevallen dat alle vier de bovenstaande akkoorden slechts een of meer van de toontrappen bewegen door ze te verhogen of te verlagen.
Bijvoorbeeld, als we een CM7 akkoord nemen, kunnen we de relatie tot de grondtoon als volgt aanduiden.
CM7
De grijsgekleurde kolommen wijzen elke toon die het akkoord vormen chronologisch aan, vanaf de grondtoon.
De E (derde) wordt gespeeld door de vierde vinger hier op de vijfde fret.
Let in het onderstaande mineurakkoord diagram waar de vierde en zevende op de fret worden gespeeld.
De derde in dit mineur 7 akkoord ligt op de vierde fret, terwijl het majeur 7 akkoord op de vijfde ligt. Door de noot één fret naar beneden te schuiven hebben we het verlaagd in een Eb.
Het zal je opvallen dat de 7de ook verlaagd is (1 fret naar beneden verplaatst) naar een Bb.
Hiermee wordt een majeur 7 akkoord in een mineur 7 akkoord veranderd (de verlaging van de 3de en de 7de).
Speel de majeur- en mineurakkoorden eens achter elkaar om het verschil te horen.
Ondanks dat we nu niet veel dieper op de theorie in gaan, kan wat extra kennis daarover zeker helpen om je begrip van de verschillende akkoordtypes te vergroten.
Alle akkoordtypes die zijn besproken hebben zo hun eigen formule, weergegeven door de trapnummers.
- majeur 7 1-3-5-7
- dom 7 1-3-5-b7
- mineur 7 1-b3-5-b7
- dim 7 1-b3-b5-bb7 (dubbele verlaging, als in twee frets naar beneden verplaatst)
Samenvatting
Jazzakkoorden worden hoofdzakelijk in gesloten posities gespeeld en vaak hoog op de nek om het jazzgeluid te creëren. Gesloten betekend dat op elke snaar een vinger ligt en er geen open snaren klinken. Dit is anders dan de akkoorden die je waarschijnlijk als eerst hebt leren spelen, dicht tegen de kop van de gitaar aan, zoals E-mineur, waarbij je maar twee vingers hoeft te gebruiken.
We hebben het ook eventjes over theorie gehad, en als je geïnteresseerd bent raad ik je ten zeerste aan daar meer over te lezen.
“Autumn Leaves” is een geweldige ‘jazz standard‘ om je nieuwe akkoorden mee te oefenen.
Er zijn nog veel meer akkoorden en nummers om te leren en ik hoop dat ik je nu een goede basis hebt gegeven om op door te leren.
Enjoy!
Over de auteur
Marc-Andre Seguin is de webmaster en het brein achter JazzGuitarLessons.net, waar hij zelf ook les geeft. Zijn site is de nummer één onlinebron voor het leren van jazzgitaar. Marc put uit zijn ervaring als professionele jazzgitarist en professionele jazzleraar om duizenden mensen over de hele wereld te helpen bij het leren van jazzvaardigheden.
