Mineur is een fundamentele term in de muziek, die betrekking heeft op verschillende onderwerpen, zoals:
- Mineurtoonsoort
- Mineurtoonladders
- Mineurintervallen
- Mineurakkoorden
Mineurtoonsoort
Over het algemeen wordt de term mineur gebruikt om de toonsoort van een muziekstuk te beschrijven. Klinkt de muziek melancholisch en eerder verdrietig dan vrolijk? Dan heb je te maken met mineur. Voorbeelden van mineurtoonsoorten zijn A-mineur (Am), B-mineur (Bm), D-mineur (Dm), E-mineur (Em), G-mineur (Gm), enz.
Wat is een voortekening?
De toonsoort wordt in bladmuziek aangeduid met de voortekening: een combinatie van kruizen (#) en mollen (b) die op de notenbalk wordt geplaatst, direct na de muzieksleutel. De voortekens staan op de lijnen die overeenkomen met de noten die verhoogd of verlaagd zijn.
De toonladder van G-mineur bestaat bijvoorbeeld uit de volgende noten: G, A, Bb, C, D, Eb, F. Dit zie je terug in de twee mollen (b) op de notenbalklijnen die overeenkomen met de B en E.
De toonsoort en het tooncentrum
De toonsoort markeert het tooncentrum en het tonica-akkoord van een muziekstuk. Akkoordprogressies in liedjes en composities eindigen vaak op het tonica-akkoord. Dit akkoord klinkt stabiel, omdat het helemaal klopt met de toonsoort van het nummer.
Als het liedje bijvoorbeeld in A-mineur staat dan is het tonica-akkoord de A-mineur. Staat het nummer in G-mineur, dan is het tonica-akkoord? Precies! Het G-mineurakkoord.
Wat is het verschil tussen de majeur- en mineurtoonsoort?
Allereerst is er een duidelijk klankverschil tussen mineur en majeur. We ervaren majeur als opbeurend, vrolijk en opgewekt, terwijl mineur wordt geassocieerd met melancholie en een verdrietige vibe.
De majeurtoonsoort wordt gekenmerkt door de majeurtoonladder en het majeurtonica-akkoord. Logischerwijs wordt de mineurtoonsoort gekenmerkt door de mineurtoonladder en het mineurtonica-akkoord.
Wat zijn mineurintervallen?
Mineur is gerelateerd aan vier muziekintervallen: de secunde, terts, sext en septiem. Elk van deze intervallen heeft twee versies: klein of groot. Het verschil tussen de kleine en grote versies is het aantal hele en halve tonen tussen de noten. Het woord majeur staat voor de grote versie; het woord mineur voor de kleine.
De kleine secunde bestaat bijvoorbeeld uit slechts een halve toon; terwijl de grote secunde bestaat uit één toon.
Dit zijn de mineurintervallen:
Voorbeelden van mineurintervallen op de piano:
Wat is een mineurakkoord?
In de basis bestaat een mineurakkoord uit drie noten die twee intervallen creëren: een kleine terts en een grote terts. Dit geluid klinkt in onze oren als mineur: melancholisch en droevig.
In een mineurakkoord maken de eerste noot (de grondtoon) en de tweede noot een kleine terts. De tweede noot en de derde noot geven een grote terts. Als een mineurakkoord alleen uit deze drie basisnoten bestaat, wordt het een mineurdrieklank genoemd.
Het A-mineurakkoord bestaat bijvoorbeeld uit een A (grondtoon), een C (tweede noot) en een E (derde noot). In de onderstaande afbeelding kun je zien hoe je de A-mineurdrieklank speelt.
De kleine terts is een zeer belangrijk interval binnen dit akkoord, omdat het voor die verdrietige mineurvibes zorgt. Simpel gezegd, het mineurgeluid komt door de kleine terts tussen de eerste (grondtoon) en tweede noot.
Hier is een voorbeeld van het A-mineurseptiemakkoord (Am7) op piano waarin de kleine terts is uitgelicht:
Wat is het verschil tussen een majeurakkoord en een mineurakkoord?
Technisch gezien is het verschil tussen majeur- en mineurakkoorden het interval tussen de eerste (grondtoon) en tweede noot van het akkoord. In het geval van een majeurakkoord is dit interval een grote terts. In het geval van een mineurakkoord is het een kleine terts.
Een grote terts of kleine terts bepaalt de algemene klank van het akkoord: het majeurakkoord klinkt positief en vrolijk, terwijl het mineurakkoord juist melancholisch en droevig klinkt.
Mineurtoonladders
Het eenvoudigste voorbeeld van een mineurtoonladder is de A-mineurtoonladder: alle witte toetsen van de ene A-toets naar de volgende A-toets een octaaf hoger.
Speel en luister eens naar een mineurtoonladder op je instrument en je herkent de melancholische vibes. Een van de kenmerken van de mineurtoonladder is de kleine terts tussen de grondtoon en de derde noot van een toonladder.
