Kruizen gebruikt men in de muziek wanneer we de toonhoogte een halve toon verhoogt, waardoor deze hoger klinkt. Het symbool dat hiervoor wordt gebruikt bij noten en akkoorden, ziet er als volgt uit: #.
Een kruis is het tegenovergestelde van een mol, want de mol (aangeduid met een b) betekent juist dat je de toon met een halve toon verlaagd, waardoor het lager klinkt.
Kruizen op de gitaar en ukelele
Met halve toon op de gitaar of ukelele bedoelen we de volgende fret richting de brug.
In het geval van de gitaar:
Example sharp on guitar
in het geval van de ukelele:
Kruizen op de piano
Als je een kruis tegenkomt en je speelt piano dan ga je een halve toon omhoog. Dat betekent dat je naar de volgende toets op recht gaat. Merk op dat het een zwarte toets of een witte kan zijn (als er geen zwarte sleutel is). Als je bijvoorbeeld geen C maar een C# moet hebben noem je deze een Cis, zoals weergegeven in de onderstaande afbeelding. Houd er rekening mee dat C# gelijk is aan Db. Deze bijzondere situatie wordt een enharmonisch equivalent genoemd.
Enharmonic equivalent example on piano
In bladmuziek kan je kruizen tegenkomen aan het begin van de notenbalk. Hieronder zie je een voorbeeld van bladmuziek met twee kruizen. Dit betekent dat alle F- en C-noten moeten worden verhoogd met een halve toon waardoor je F# (fis) en C# (cis) speelt.
Sharp in sheet music
Je kan een kruis ook tegenkomen in een maat. Kijk maar naar de afbeelding, in de tweede maat zie je # naast de noot G staan, waardoor het een G# (gis) is. Merk op dat dit kruis binnen de hele maat geldt! Alle noten G van alle octaven veranderen dus in een gis in deze maat.
Met betrekking tot de bovenstaande afbeelding is het belangrijk om te zeggen dat kruizen ook onderdeel kunnen zijn van een akkoord. In de tweede maat zie je bijvoorbeeld het F#m7-akkoord. Als je een akkoord ziet met een kruis in de naam betekent dit dat het hele akkoord een halve toon is verhoogd.