Naar muziek luisteren is fijn en muziek maken is zowaar nog fijner. Los van het sex-drugs-en-rock-n-roll-imago schijnt muziek ook nog eens goed te zijn voor je hersenen en voor je gezondheid in het algemeen. Hierbij een verhaal over dat wat je allang wist: je instrument bespelen is goed voor je.
Neuroscience <3 music
Het mysterie van de werking van het menselijk brein wordt in snel tempo ontrafeld door cognitive science en neuroscience. Met behulp van onder meer de MRI-scan komt stukje bij beetje (of eigenlijk plakje voor plakje) aan het licht wat er in welke kwab gebeurd. Na het nobelprijs winnende onderzoek ‘seks in de MRI-scanner’ uit 1999, kon onderzoek naar wat er gebeurd bij het spelen van een instrument uiteraard niet uitblijven.
Luisteren is zilver, spelen is goud
Een van de meest aangehaalde explainer videos over hersenactiviteit en muziek is deze:
Hierin komt onder andere naar voren dat naar muziek luisteren niks is vergeleken met muziek maken. Het spelen van een instrument is voor de hersenen namelijk een equivalent van de volledige ‘body workout’.
Dit wordt bevestigd door Erik Scherder; hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij signaleert een stroomversnelling in het wetenschappelijk onderzoek over de positieve effecten van muziek. Scherder schreef er een boek over, genaamd ’Singing in the Brain’. In een interview met Psychologie Magazine vertelt hij:
‘Bij het luisteren naar muziek zijn al aardig wat breingebieden tegelijkertijd actief, maar bij het spelen ervan nog meer, omdat dan ook de motorische en visuele delen van het brein meedoen. Muziek maken is dus nog meer verrijkend voor de hersenen dan muziek luisteren.’
Positieve bijwerkingen
Volgens onderzoekers wereldwijd is het spelen van muziek goed voor onder andere:
-
je reactievermogen
Université de Montréal in Canada vergeleek de reactiesnelheid van mensen zonder muziekopleiding en mensen met een muziekopleiding. Hieruit blijkt dat “muzikale training op de lange termijn niet-muzikale auditieve, tactiele en multisensorische reactietijden verkort”, aldus professor Simon Laundry.
-
je geheugen
Onderzoek uit Genève, Zwitserland toont aan dat muzikale training de hersenstructuur verandert en effect heeft op verschillende cognitieve functies, die ongekend zijn in vergelijking met andere langdurige oefeningen.
-
je taalvaardigheid
Volgens Nadine Gaab, verbonden aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT), helpt muzikale training mensen bij het waarnemen en wordt het verbale geheugen versterkt. “De hersenen worden efficiënter en kunnen meer subtiele auditieve signalen verwerken die tegelijkertijd optreden,” zei ze.
-
social bonding
“Dit is het idee dat als je samen muziek maakt, je je verwant voelt aan anderen, waardoor je beter samenwerkt in een groep,” aldus professor Lauren Stewart van Goldsmith’s University en mede-directeur van het Centrum voor Music in the Brain aan de Universiteit van Aarhus, Denemarken.
-
de algehele conditie van het brein
Een artikel met de titel “Musical training shapes brain anatomy, affects function” gepubliceerd door Society for Neuroscience, stelt dat een uitgebreide muziekopleiding invloed heeft op de structuur en functie van verschillende hersengebieden, op hoe deze regio’s communiceren tijdens het creëren van muziek en hoe de hersenen interpreteren en integreren van sensorische informatie.
Alsof dat nog niet genoeg is en bij wijze van bonus, zou muziek ook een therapeutische werking bij hersenziektes hebben.
“Bij de ziekte van Parkinson en bij dementie is er steeds meer bewijs dat muziek patiënten in staat stelt dingen te doen, die ze op geen enkele andere manier meer kunnen,” aldus neurowetenschapper Dr. Daniel Glaser uit Groot-Brittannië. Hij onderzoekt de therapeutische waarde van muziek voor mensen die last hebben van hersenschade.
Kortom, zoals The Huffington Post het simpel samenvat;
“Muzikant zijn is goed voor je brein”
Mocht je nog niet helemaal overtuigd zijn, kijk dan als klap op de vuurpijl onderstaand betoog. Naast een samenvatting van allerlei halleluja studies over muziekeducatie, rekent Anita Collins af met twee grote misvattingen over het maken van muziek;
- je hoeft er niet slim voor te zijn
- muzikaal talent is geen vereiste
Of je nu 4 jaar bent of 90 plus; voor iedereen met hersenen zou het bespelen van piano, gitaar of welk instrument dan ook, een heilzame werking hebben. Dr. Erik Scherder voegt daad bij het woord door op z’n 65ste nog met vioolles te zijn begonnen. Zoals op de achterkant van zijn boek staat vermeld:
“Erik Scherder speelt viool. Hij kan er nog niet veel van, maar het oefenen en het bezig zijn met muziek stimuleert zijn hersenen. Hij wordt er fit van – en gelukkig. Muziek, op wat voor manier dan ook beleefd, professioneel of zomaar, passief of actief, kan wonderen doen.”
Dus, waar wacht je nog op? Pak die piano, gitaar of klarinet erbij en hit it! Everyone is a musician.
Negatieve effecten
Om de balans niet uit het oog te verliezen zal het volgende artikel uit deze reeks gaan over de mogelijke verslavende effecten van het maken van muziek. Want naast negatieve bijwerkingen die ontstaan op tour en het verhoogde risico op gehoorschade heeft het maken van muziek ook effect op de dopamine huishouding. Wordt vervolgd…
